ทำไมปากกาจึงมีลักษณะนามต่างจากดินสอ?

ปากกานั้นเป็นอุปกรณ์เครื่องเขียนชนิดหนึ่งที่มีความสำคัญอย่างมาก ทั้งในเรื่องของการศึกษา การทำงาน หรือแม้แต่งานศิลปะและการจดบันทึกต่าง ๆ เพราะปากกานั้นเป็นสิ่งที่มีมาตั้งแต่สมัยโบราณ อยู่คู่กับการใช้ชีวิตของคนในสมัยโบราณมาจนถึงปัจจุบัน หลักฐานตามประวัติศาสตร์โบราณต่าง ๆ ที่เรานำมาเล่าสืบต่อกันในปัจจุบัน ก็เป็นหลักฐานที่ค้นพบผ่านการจดบันทึกโดยใช้ปากกา ทำให้คนรุ่นหลัง ๆ จึงยังใช้ปากกาในการจดบันทึกข้อความต่าง ๆ อยู่ เพราะนอกจากจะสามารถบันทึกหรือส่งต่อข้อมูลได้แล้ว การใช้ปากกาแทนการจดบันทึกทางโทรศัพท์นั้นยังสามารถแสดงเอกลักษณ์ส่วนบุคคลได้ เพราะแต่ละคนที่ใช้ปากกา เขียนออกมาจะมีลายมือที่ไม่เหมือนกัน ทำให้ในการเรียนการสอนก็ยังนิยมใช้ปากกาอยู่ เพื่อที่จะสามารถแยกแยะได้ว่าลายมือนี้เป็นของใคร เพื่อป้องกันการคัดลอกงานนั่นเอง

มีใครเคยสงสัยบ้างไหมคะว่า ทำไมเวลาเราเรียกปากกาหรือนับจำนวนของปากกานั้นถึงมีการใช้คำลงท้ายหรือลักษณะนามของปากกาว่า “ด้าม” แต่พอใช้เรียกดินสอกลับมีลักษณะนามว่า “แท่ง” ทั้ง ๆ ที่ปากกาและดินสอต่างก็มีลักษณะที่คล้ายคลึงกัน เหตุผลในข้อนี้นั้นยังไม่ได้มีการยืนยันอย่างแน่ชัดว่าจริงหรือไม่ แต่เป็นเพียงแค่การวิเคราะห์ความน่าจะเป็นที่อาจจะเป็นเหตุผลของการใช้ลักษณะนามเช่นนี้ วันนี้เราได้รวบรวมเอาหลักความน่าจะเป็นมาให้ทุกคนได้ลองอ่านกันค่ะ

ปากกามีต้นกำเนิดในการใช้งานมาจากขนนก จุ่มกับน้ำหมึก และนำมาวาดเพื่อสื่อสารโดยเริ่มแรกนั้นเป็นการสื่อสารผ่านรูปภาพ ต่อมาจึงได้มีการประดิษฐ์ตัวอักษรเพื่อใช้ในการสื่อสารแทน ซึ่งการใช้ขนนกในการวาดภาพหรือข้อความต่าง ๆ นั้น จะมีจุด ๆ หนึ่งซึ่งเป็นรอยต่อระหว่างขนนกและปลายปากกา ซึ่งจุดนั้นเป็นที่ว่าง ที่ถูกเรียกว่าด้ามจับเพื่อใช้ในการบังคับขนนกให้ไปตามทางที่เราต้องการ จึงมีการวิเคราะห์ว่านั่นอาจจะเป็นสาเหตุของการใช้ลักษณะนามแทนปากกาว่าด้ามนั่นเอง และถึงแม้ว่าปัจจุบันจะมีการพัฒนาปากกามาให้เป็นในลักษณะแท่ง เช่น ปากกาพลาสติกหรือปากกาโลหะ เพื่อง่ายต่อการใช้งานแต่คนส่วนใหญ่ก็ยังยึดเอาลักษณะนามอันเดิมมาใช้อยู่ เพราะว่าง่ายต่อการจดจำมากกว่า

ส่วนดินสอไม้ ที่คนส่วนใหญ่ใช้ลักษณะนามว่าแท่งนั้น อาจจะเป็นเพราะว่าการประดิษฐ์ดินสอขึ้นมาครั้งแรกนั้น เราใช้แท่งไม้มาเหลาเป็นแท่งขนาดพอดีมือก่อนจะเจาะรูตรงกลางของดินสอและใส่แท่งแกรไฟต์ไว้ตรงกลางก่อนจะประกบเข้าหากันและนำมาใช้งาน ซึ่งลักษณะของดินสอนั้นเป็นแท่งอยู่ตั้งแต่แรกอยู่แล้ว ทำให้ลักษณะนามของดินสอจึงใช้ แท่ง นั่นเอง ถึงแม้ว่าปัจจุบันจะมีการพัฒนาดินสอให้มีลักษณะคล้ายคลึงกับปากกาอย่างดินสอกด แต่ดินสอไม้ก็ยังได้รับความนิยมในการใช้งานอยู่ ทำให้ยังคงใช้ลักษณะนามว่าแท่งตามเดิม

แต่ข้อมูลต่าง ๆ เหล่านี้ก็เป็นเพียงแค่การวิเคราะห์ความน่าจะเป็นเท่านั้น ซึ่งเป็นการวิเคราะห์ที่มีความใกล้เคียงกับความน่าจะเป็นมากที่สุด แต่ไม่ใช่ข้อมูลที่สามารถเชื่อถือได้ในเชิงวิชาการนะคะ แต่ข้อมูลวิเคราะห์นี้เป็นการวิเคราะห์ควบคู่กับสิ่งของอื่น ๆ ที่มีการเรียกขานตามโบราณจนมาถึงปัจจุบัน เช่น รถไฟในสมัยก่อน เป็นการใช้ไฟในการขับเคลื่อน เพราะรถไฟในสมัยก่อนนั้นเป็นเครื่องจักรไอน้ำ เราจึงต้องใช้ไฟต้มน้ำเพื่อให้เกิดแรงดันไอน้ำเพื่อใช้ในการขับเคลื่อน แต่เมื่อเปลี่ยนมาเป็นเครื่องจักรดีเซล ถึงแม้ว่าจะมีการเปลี่ยนมาใช้คำว่าเครื่องจักรกลแทน เราก็ยังคงนิยมเรียกว่ารถไฟอยู่เหมือนเดิม เพราะเป็นคำที่เราสามารถเข้าใจได้ง่ายกว่า สื่อสารได้เข้าใจมากกว่า เป็นต้น